cukrzyca ciążowa
To stan nietolerancji węglowodanów prowadzący do hiperglikemii o różnym nasileniu, który pojawia się lub zostaje po raz pierwszy rozpoznany w czasie ciąży.
W celu wykrycia cukrzycy ciążowej wykonujemy test diagnostyczny z 75mg glukozy (OGTT), w którym oznacza się glukozę na czczo, po pierwszej godzinie i po 2-giej godzinie w krwi żylnej. Wynik prawidłowy- glukoza po 1 godzinie <10mmol/l, a po 2 godzinach <8,5 mmol/l. Cukrzyca ciążowa występuje u ok. 3-5% ciężarnych i jest najczęstszym powikłaniem metabolicznym ciąży. Większość pacjentek z cukrzycą w ciąży wymaga jedynie leczenia dietą oraz kontroli glikemii. Zachowanie prawidłowego profilu glikemii zmniejsza do minimum ryzyko powikłań u płodu
i matki.
Czynniki ryzyka wystąpienia cukrzycy:
- wiek matki > 35 lat
- nadwaga przed ciążą (BMI > 25 kg/m2 [BMI- wskaźnik masy ciała = masa ciała/ (wzrost w metrach)2])
- nietolerancja glukozy w wywiadzie
- występowanie cukrzycy u członków najbliższej rodziny
- cukrzyca ciężarnych w przeszłości, urodzenie dziecka z masą ciała powyżej 4000g
Z czym wiąże się cukrzyca ciężarnych dla pacjentki?
U matek z cukrzycą ciężarnych 2-3 krotnie częściej występuje nadciśnienie tętnicze. Częściej występują zakażeń dróg moczowych, może wystąpić wielowodzie, o 60% rośnie ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2, zwiększa się ryzyko wystąpienia cukrzycy ciężarnych w kolejnych ciążach, dlatego pacjentki powinny informować lekarza o takim powikłaniu. W kolejnej ciąży test obciążenia glukozą wykonujemy wtedy
w I trymestrze ciąży.
Jakie jest ryzyko powikłań dla płodu w przypadku cukrzycy ciążowej u matki?
Zaburzenie wewnątrzmacicznego wzrastania płodu (może wystąpić makrosomia, czyli zbyt duża masa płodu) 2-3 razy częściej występują porody przedwczesne zwiększa się odsetek zgonów wewnątrzmacicznych
w przypadku nieprawidłowych poziomów glukozy i ciał ketonowych.
Jakie jest ryzyko powikłań dla noworodka w przypadku cukrzycy ciążowej u matki?
Częstsze problemy oddechowe po urodzeniu skłonność do hipoglikemii (zbyt małego stężenia glukozy
we krwi). poporodowa żółtaczka może być bardziej nasilona skłonność do obniżenia stężenia wapnia we krwi skłonność do nadmiernego zagęszczenia krwi (tzw. policytemii) następstwa odległe dla dzieci – jako młodzi dorośli częściej są otyli i mają nietolerancję glukozy lub cukrzycę.
- częstsze problemy oddechowe po urodzeniu
- skłonność do hipoglikemii (zbyt małego stężenia glukozy we krwi).
- poporodowa żółtaczka
- skłonność do obniżenia stężenia wapnia we krwi
- skłonność do nadmiernego zagęszczenia krwi (tzw. policytemii)
- następstwa odległe dla dzieci – jako młodzi dorośli częściej są otyli i mają nietolerancję glukozy
lub cukrzycę.
Jak można leczyć cukrzycę ciążową?
Przede wszystkim pacjentka wymaga opieki diabetologa specjalizującego się w leczeniu cukrzycy ciążowej. Leczenie to w głównej mierze odpowiednia dieta i kontrola glikemii oraz poziomu ciał ketonowych.
Jeśli zmiana diety, częstotliwości posiłków nie pomaga to konieczne jest włączenie insuliny na okres trwania ciąży.
A co z cukrzycą ciążową po porodzie?
Po porodzie zwykle szybko powraca prawidłowa tolerancja glukozy. W zależności od stosowanych dawek insuliny pod koniec ciąży pacjentka otrzymuje zalecenie nie stosowania insuliny lub redukcji dawki o 50%.
Po 6 tygodniach od porodu u każdej pacjentki, która miała cukrzycę ciążową należy wykonać test obciążenia 75 g glukozy.
