nadciśnienie ciążowe
Występuje u 6-8% kobiet ciężarnych w Polsce. Stanowi poważne zagrożenie dla matki i płodu.
Prawidłowa wartość ciśnienia tętniczego krwi to poniżej 140/90mmHg, każda wartość wyższa jest wskazaniem do ścisłego monitorowania ciśnienia oraz wykonania badań dodatkowych. Jeśli podwyższone ciśnienie pojawia się przed 20 tyg.c. to najczęściej jest to nierozpoznane nadciśnienie przewlekłe, natomiast pojawienie się podwyższonych wartości ciśnienia tętniczego krwi po 20 tyg.c. jest nadciśnieniem wywołanym przez ciążę. Oba stany wymagają leczenia i regularnych pomiarów ciśnienia w ciąży,
różnica polega na tym, że nadciśnienie przewlekłe będzie się utrzymywało po zakończeniu ciąży i połogu,
a nadciśnienie indukowane ciążą ustąpi, ale może pojawić się w kolejnej ciąży. Częstym powikłaniem nadciśnienia ciążowego jest hipotrofia płodu czyli ograniczone jego wewnątrzmaciczne wzrastanie.
Stan przedrzucawkowy (ang. pre-eclampsia)
Jest to zespół objawów chorobowych pojawiający się po 20 tyg. ciąży, jak również w okresie porodu
lub połogu. Charakteryzuje się wartościami ciśnienia tętniczego krwi powyżej 140/90 mm Hg,
oraz towarzyszącym białkomoczem (czyli utratą białka) i /lub objawami dodatkowymi, takimi jak: ból głowy, ból w nadbrzuszu, zaburzenia ostrości widzenia, nudności, wymioty. Mogą też wystąpić zmiany
w badaniach laboratoryjnych w postaci anemii hemolitycznej, małopłytkowości i podwyższonych aktywności enzymów wątrobowych. Zespół takich zaburzeń ma swoją nazwę HELLP. Ciężki stan przedrzucawkowy nie ustępujący po leczeniu farmakologicznym jest wskazaniem do zakończenia ciąży bez względu na czas jej trwania. Tylko zakończenie ciąży, czyli usunięcie przyczyny gwarantuje całkowite i skuteczne wyleczenie matki. Ciężki stan przedrzucawkowy jest również zagrożeniem dla płodu- ponieważ wysokie ciśnienie krwi
u matki może spowodować niedotlenienie płodu, a nawet jego zgon wewnątrzmaciczny.
Częstym powikłaniem stanu przedrzucawkowego jest przedwczesne odklejenie łożyska.
Rzucawka
Jest to napad drgawek i/lub śpiączki u ciężarnej lub położnicy, u której rozpoznano wcześniej stan przedrzucawkowy lub nadciśnienie tętnicze. Stan ten jest wskazaniem do natychmiastowego zakończenia ciąży. Występuje u około 1% pacjentek ze stanem przedrzucawkowym (1 na 1600 ciąż).
Czynniki ryzyka wystąpienia nadciśnienia ciążowego:
- stan przedrzucawkowy w poprzedniej ciąży
- stan przedrzucawkowy u krewnej pierwszego stopnia
- nadciśnienie tętnicze
- schorzenia kardiologiczne
- układowy toczeń rumieniowaty
- zespół antyfosfolipidowy
- trombofilia
Opieka prenatalna nad pacjentką z grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia nadciśnienia ciążowego:
- oznaczenie PAPP-A, PIGF oraz pomiar przepływów w tętnicach macicznych i ciśnienia krwi u matki pomiędzy 11, a 14 tyg.c. celem weryfikacji grupy ryzyka (badanie można wykonać przy okazji diagnostyki
w kierunku trisomii 21,18 i 13) - profilaktyczne włączenie Aspiryny
- 24-godzinne monitorowanie ciśnienia tętniczego u wybranych pacjentek
- regularne pomiary ciśnienia tętniczego wykonywane przez pacjentkę oraz badanie ogólne moczu
(co 3-4 tyg) - ocena przepływu w tętnicach macicznych i monitorowanie wzrastania płodu
